Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Aussent(-blanc)
Artemisia alba
Asteraceae Compositae
Noms en français : Armoise blanche, Armoise camphrée.
Descripcioun :L'aussent-blanc se rescontro sus li cresten venta e li roucaio e tepiero subretout dis Aup marino. Fai un pichot bouissoun d'ounte parton de ramon que flourisson l'estiéu. Li fueio, di proun descoupado, sènton lou canfre un cop fretado.
Usanço :Sa forto óudour de canfre pòu servi dins la cousino coume sabourun. La planto èi vertuouso majamen pèr tua li verme. Èi peréu antispamoudico, tounico e enmenagogo adounc descounseiado i femo empregnado.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 100 à 1800 m
Aparado :
Vo
Avoust à óutobre
Liò : Tepiero seco
- Cresten venta
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Sud
Ref. sc. : Artemisia alba L., 1753